Załącznik nr 1
Problemy etyczne mogące wystąpić w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w Radzyniu Podlaskim
1. Naruszenie tajemnicy zawodowej lub zasady poufności – przekazanie o pacjencie, jego stanie zdrowia, osobistych problemach powierzonych nam w chwili jego słabości, osobom postronnym, nieupoważnionym do uzyskania tych danych, nie uczestniczącym w procesie leczenia (np. w sytuacjach towarzyskich).
2. Dyskryminacja – tendencyjne traktowanie pacjenta lub pracownika ze względu na jego płeć, rasę, narodowość, kolor skóry, pochodzenie etniczne lub społeczne, cechy genetyczne, język, religię lub wyznanie, przekonania polityczne lub inne przekonania, przynależność do mniejszości narodowej, posiadaną własność, urodzenie, inwalidztwo, wiek lub preferencje seksualne.
3. Faworyzowanie pacjentów lub personelu ze względu na własne przekonania czy czy sympatie związane z różnymi czynnikami.
4. Stronniczość przy podejmowaniu decyzji uwzględnianie okoliczności nie związanych z daną sprawą (subiektywna ocena, uprzedzenia, niepotwierdzone informacje o danej osobie) lub brak uwzględnienia ogółu czynników, jednostronne opieranie się na korzystnych lub niekorzystnych z pominięciem drugiej opcji.
5. Nieuprzejmość wobec pacjenta, jego rodziny lub personelu Szpitala, naruszające ich godność lub sprawiające im przykrość celowo, z wyrachowaniem oraz wynikające z nieuprzejmości brak dostatecznej pomocy, zbywanie, udzielanie niedokładnych, niewyczerpujących informacji z powodu niechęci do rozmowy.
6. Brak dostatecznej troski przejawiający się permanentnym brakiem czasu dla pacjenta lub jego rodziny, bardzo ubogie informacje zwrotne o stanie zdrowia mogące wywołać u pacjenta lub jego rodziny przekonanie o zupełnym braku zainteresowania jego stanem zdrowia.
7. Niewłaściwe/niegodne zachowania pracowników niezgodne z ogólnie przyjętymi standardami życia społecznego w rażący sposób naruszające te zasady, godzące w pozytywny wizerunek Szpitala.
8. Mobbing – prześladowanie podwładnego lub współpracownika w miejscu pracy polegające na uporczywym, długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu wywołujące u prześladowanego cierpienie psychiczne, lęk, zaniżoną ocenę przydatności zawodowej (poniżanie, upokarzanie, ośmieszanie, złośliwość, obraźliwe uwagi, mściwe zachowania, plotkowanie, rozprzestrzenianie fałszywych informacji o nim, stałe nieuzasadnione negatywne uwagi lub krytyka, izolowanie lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników, zmuszanie do pracy po godzinach bez stosownego wynagrodzenia w tym zabierania pracy do domu celem uzupełnienia zaległości).
9. Molestowanie seksualne – zachowania i wypowiedzi o charakterze seksualnym naruszające godność drugiej osoby.
10. Brak poszanowania prawa do intymności w czasie udzielania świadczeń zdrowotnych.
11. Komunikacja – trudności w komunikacji interpersonalnej mające negatywny wpływ na proces leczenia (nieumiejętność przekazywania informacji, posługiwanie się językiem niedostosowanym do możliwości poznawczych pacjenta lub jego bliskich, np. zbyt specjalistycznym).
12. Sytuacje wątpliwe etycznie w zakresie relacji pomiędzy współpracownikami, przełożonym i podwładnym oraz pacjentem i jego rodziną a personelem Szpitala.
13. Terapie eksperymentalne mogące wywoływać niepożądane, niesprecyzowane dokładnie skutki uboczne, niosące niepewność, cierpienie pacjentów i jego rodziny (niedoinformowanie pacjentów, moralne aspekty podjętych decyzji klinicznych lekarzy).
14. Badania kliniczne z udziałem ludzi dotyczące działalności naukowej w medycynie (niehumanitarne, przedmiotowe podejście do jego uczestników, narażenie pacjentów na silny dyskomfort, cierpienie, na które nie był gotowy, nie był gotowy, nie uwzględnienie jego praw tłumaczone szerszym dobrem lub własną potrzebą uznania i osiągnięć na płaszczyźnie zawodowej).
15. Podejmowanie działań wykraczających poza własne możliwości, brak umiejętności przyznania się do własnych ograniczeń, motywowane wstydem, strachem przed uznaniem za osobę o niskich kompetencjach zawodowych.
16. Podejmowanie się zbyt wielu działań kosztem własnego zdrowia lub narażenia pacjentów na błędy popełniane w wyniku przemęczenia (niedostrzeżenie ważnych symptomów choroby z powodu brak czasu, brak asertywności w określaniu własnych granic).
17. Transplantologia – dylematy etyczne pacjenta i jego rodziny związane z przyjęciem narządu dawcy.
18. Zagadnienia dotyczące początku życia:
a. naciski na lekarza odnośnie sposobu rozwiązania ciąży przez cesarskie cięcie podyktowane innym niż medycznym powodem (np. chęć uniknięcia bólu) w przypadku ciąży niezagrożonej;
b. niegodne obchodzenie się personelu z obumarłym płodem; narażenie matki na dodatkowe cierpienie poprzez brak taktu w wypowiedziach i zachowaniu;
c. dylematy matek decydujących na oddanie noworodka do adopcji.
19. Zagadnienia dotyczące końca życia:
a. odstąpienie od reanimacji na życzenie pacjenta (ustne, w formie, pisemnej, przekazane przez najbliższych).
b. odstąpienie od kolejnej reanimacji będącej następstwem wielu wcześniejszych, następujących po sobie w krótkim czasie (nieskuteczne, niosące cierpienie).
c. terapia daremna/uciążliwa – podtrzymywanie czynności narządów, nie dające żadnych szans na wyzdrowienie pacjenta jedynie przedłużające proces umierania, narażające go na cierpienie lub potęgujące jego dolegliwości; przyczyna cierpienia i rozterek moralnych bliskich o przyczynach medycznych i etycznych zaprzestania daremnej terapii, przerzucanie odpowiedzialności na pacjenta lub jego rodzinę).
d. sedacja terminalna – obniżanie aktywności ośrodkowego układu nerwowego za pomocą środków farmakologicznych (może się wiązać z częściowym ograniczeniem świadomości, zwiększoną sennością) w celu łagodzenia cierpienia, zapewnienie pacjentowi właściwego komfortu życia i umierania.
e. opieka paliatywna – brak dostatecznego zaangażowania w opiekę nad pacjentem ze względu na świadomość niemożliwości jego wyleczenia.
f. transplantologia – pomoc rodzinie pacjenta w podjęciu decyzji dotyczącej dawstwa organów do przeszczepu i w przypadku decyzji pozytywnej przygotowywanie jej na to.
20. Decyzje podejmowanie w oparciu o klauzulę sumienia (dylematy moralne, brak wskazań motywów takiej decyzji, niewskazania innych specjalistów mogących zająć się pacjentów).
21. Naruszenie praw pacjenta, naruszenie zapisów Ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, Ustawy o ochronie danych osobowych.